Η παροιμία αναφέρεται, με ευρηματικό και παραστατικότατο τρόπο, στην «φιλία» που βασίζεται στον οπορτουνισμό και το συμφέρον και συναντάται συνήθως στους επαγγελματικούς χώρους. Η συγκολλητική ουσία στις επαγγελματικές φιλίες δεν είναι το ταίριασμα των χαρακτήρων όπως συμβαίνει στις ανιδιοτελείς προσωπικές φιλίες. Εδώ πρυτανεύει η αμοιβαία ανάγκη για αμφίδρομες ομαλές επαγγελματικές σχέσεις, που κάνουν ευκολότερη την ζωή των δύο μερών ή ακόμα και σε κοινά οράματα για κλαδικές διεκδικήσεις που βασίζονται όμως σε μια φιλοσοφική προσέγγιση και σε σχέδια επί χάρτου.
Έτσι, η επαγγελματική φιλία στηρίζεται, κατά κύριο λόγο, στο επαγγελματικό συμφέρον και έχει ευκαιριακό χαρακτήρα. Όταν όμως έρθει η ώρα που η φιλοσοφική προσέγγιση και τα σχέδια επί χάρτου πρέπει να μετουσιωθούν σε πράξεις, τότε δυστυχώς το προσωπικό συμφέρον, η απληστία και η υστεροβουλία μπαίνουν στο ίδιο ζύγι με το κοινό συμφέρον την αξιοπρέπεια και την ανιδιοτέλεια και η πλάστιγγα γέρνει, γέρνει απελπιστικά υπέρ των πρώτων, με αποτέλεσμα αυτές οι αμφίδρομες ομαλές επαγγελματικές σχέσεις ανάμεσα σε δύο συναδέλφους «φίλους» να διαρρηγνύονται και η πρωτογενής συγκολλητική ουσία να εξαφανίζεται. Μόνο αν το δευτερεύον χαρακτηριστικό, δηλαδή το ταίριασμα των χαρακτήρων, είναι αρκετά ισχυρό, τότε και μόνο τότε η επαγγελματική «φιλία» θα μετεξελίχθη σε πραγματική φιλία. Παραδείγματα πολλά, όχι μόνο φιλίες αλλά και κουμπαριές ή στενές συγγένειες έχουν πέσει θύματα στον βωμό της επαγγελματικής απληστίας.
Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι δεν μπορούν να υπάρξουν επαγγελματικές φιλίες που καταλήγουν σε ισχυρές προσωπικές, όπως συνέβη και σε εμένα (και ας είναι μία). Ας είμαστε λοιπόν ψυχολογικά προετοιμασμένοι για την ενδεχόμενη διάλυση μιας επαγγελματικής «φιλίας» και ας μην την μπερδεύουμε με την συνεργασία την συναναστροφή και την γνωριμία Διαφορετικά μπορεί να απογοητευτούμε και να ψάχνουμε μάταια να βρούμε τι έφταιξε.
Οποιαδήποτε ομοιότητα με πρόσωπα και καταστάσεις είναι εντελώς συμπτωματική. Ή μήπως όχι ;
“Ζει χύτρα, ζει φιλία”. Λέγεται γι’ αυτούς που πιάνουν φιλία για να εξασφαλίσουν τα τραπεζώματα.
Συνώνυμα:
“Όταν έχει και φιλεύεις, τότε τρέχουν και οι φίλοι”.
“Όταν έχει το πουγκί σου, όλοι φίλοι είν’ δικοί σου”.
Αυτά, Δημήτρη μου, για όσους δεν κατάλαβαν….
Θα καταλάβουν όμως σύντομα, όταν οι λίγοι θα τρώνε το “ψαχνό” και αυτοί θα έχουν μείνει να γλύφουν τα κοκαλάκια που τους πέταξαν οι…..”φίλοι τους”. Ας σκάψουν να παραχώσουν και κανένα κοκαλάκι, όπως κάνουν τα σκυλιά, για τις δύσκολες μέρες που έρχονται…Το τυράκι το είδαν, τη φάκα κανείς?????
Σε σένα, αγαπημένε μου φίλε, αφιερώνω το εξής:
“Κρείττον ένα φίλον έχειν πολλού άξιον, ή πολλούς μηδενός αξίους”.
Ανάχαρσις, 6ος π.Χ. αιών, Σκύθης ηγεμόνας & φιλόσοφος.
μτφρ:Καλύτερα να έχεις έναν [αλλά] άξιο φίλο παρά πολλούς που δεν αξίζουν τίποτα.
Ο νοών νοείτω και ουαί τω ανοήτω…..